Franczyza jest modelem biznesowym, który coraz częściej wykorzystywany jest nie tylko w Polsce, ale także i na świecie. Nic w tym dziwnego, gdyż jest to doskonały sposób dla osób, które chcą zrezygnować z nużącej pracy na etacie i rozpocząć prowadzenie własnej działalności. Jest to jednocześnie sposób niezwykle bezpieczny, gdyż to franczyzodawca dba o to, byśmy otrzymali niezbędną wiedzę i model strukturalny przedsiębiorstwa, byśmy mogli nim rozsądnie zarządzać. Nie mniej jednak, czy znacie wszystkie pojęcia z którymi możecie się spotkać w ramach franczyzy?
Pracownik i pracodawca czy franczyzodawca i franczyzobiorca?
Zacznijmy od wyjaśniania zupełnych podstaw. Na pewno wielu z was spotkało się z określeniem, że relacja łącząca strony w umowie franczyzowej, jest podobna do tej, jaka łączy pracodawcę i pracownika. Nie mniej jednak jest ona o wiele silniejsza, a strony nazywają się fachowo franczyzodawca i franczyzobiorca. Zanim jednak wyjaśnimy te pojęcia, zacznijmy od:
✅ Franczyza (Franchising) to pojęcie jest używane do określenia systemu sprzedaży zarówno towarów jak i usług lub technologii. Sprzedaż ta opiera się na ścisłej współpracy pomiędzy dwoma niezależnymi przedsiębiorstwami, czyli wspomnianym już franczyzodawcą i franczyzobiorcą. Wszystko to odbywa się na zasadach zawartych w umowie franczyzy.
✅ Umowa Franczyzy (Franchise Agreement) jest to nic innego jak umowa, odnosząca się do wspomnianego wyżej powiązania dwóch niezależnych przedsiębiorstw. Nie mniej jednak, należy ona do grupy umów nienazwanych. W jej ramach, jedna ze stron zobowiązuje się do przekazania całkowitej i kompletnej koncepcji na prowadzenie przedsiębiorstwa, wraz w unikalnym, wypracowanym systemem „know-how”. Dodatkowo w tej umowie, jedna ze stron zezwala drugiemu podmiotowi na korzystanie z marki, a także zobowiązuje się do udzielania mu porad w zakresie niezbędnym do sprawnego prowadzenia przedsiębiorstwa. Druga ze stron zaś, zobowiązuje się uiszczać opłatę.
✅ Franczyzodawca (Franchiso) to jedna ze stron umowy, która jest właścicielem marki, do których udziela praw, a także nakłada na drugą stronę obowiązki.
✅ Franczyzobiorca (Franchisee) to druga ze stron umowy, który decyduje się przyjąć prawa i obowiązki takie jak np. zapłata wynagrodzenia franczyzodawcy czy prowadzenie i zażądanie biznesem wedle ściśle określonych zasad. Franczyzobiorca prowadzi jednak działalność na własny rachunek i we własnym imieniu.
Pozostałe pojęcia, związane z biznesem franczyzowym
Do ważniejszych pojęć, związanych z franczyzą możemy zaliczyć także:
✅ Pakiet franczyzowy (Franchise Package) to nic innego jak zbiór uprawnień, a także świadczeń i obowiązków, który został uregulowany w umowie franczyzowej. Składa się on z elementów takich jak: know how, logo czyli znak towarowy, całkowity wykaz usług świadczonych przez franczyzodawców, dostęp do podręcznika operacyjnego, a także opłaty franczyzowe.
✅ Podręcznik operacyjny (Operations Manual) to proste zestawienie wszystkich procedur i reguł, które określają sposoby prowadzenia działalności w ramach umowy franczyzowej. Często nazywa się go biblią franczyzobiorcy.
✅ Opłata wstępna (Initial Franchise Fee) to opłata o charakterze jednorazowym, która jest pobierana wraz z momentem zawarcia umowy franczyzowej
✅ Bieżąca opłata franczyzowa (Managment Service Fees lub Royalty) to opłata, którą franczyzobiorca musi uiszczać okresowo, innymi słowy jest to procent od sprzedaży.
✅ Opłata na wspólny fundusz marketingowy (Advertising Fee lub Advertising Contribution) to opłata, którą pobiera się wyłącznie na poczet działalności marketingowej i reklamowej całej sieci.
✅ Prawo do własności intelektualnej (Intelectual Property Rights ) – często termin ten jest inaczej definiowany w zależności od kraju. Nie mniej jednak w Polsce są to regulacje dotyczące praw autorskich i patentów, a także znaków towarowych.