Franczyza to stosunkowo trudne słowo, dlatego też często możemy spotkać się z jego błędną formą. Co gorsza, powszechnie występuje ona nie tylko w języku potocznym, ale i w mediach społecznościowych, prasie czy w telewizji. Franczyza najczęściej mylona jest ze słowem franszyza, niemniej jednak znaczeniowo są to zupełnie inne pojęcia. Sprawdzamy, czym dokładnie różni się franczyza od franszyzy.
Franczyza – pojęcie z kategorii biznesu
Mówiąc o franczyzie mamy na myśli pojęcie z pogranicza dwóch dziedzin: biznesu i prawa. Najprościej rzecz ujmując franczyza polega na prowadzeniu działalności gospodarczej we współpracy z innym podmiotem. Niemniej jednak franczyza nie oznacza jednej firmy, której właścicielami są dwa, zupełnie osobne pod względem prawnym podmioty. Takie połączenie też jest bowiem możliwe zgodnie z polskim ustawodawstwem. Niemniej jednak franczyza opiera się właśnie na współpracy, a nie współwłasności. Jeden podmiot, czyli franczyzodawca, udziela drugiemu podmiotowi (franczyzobiorcy) pomysłu na biznes, niezbędnej wiedzy, patentów, przepisów czy znaku handlowego.
Franczyzobiorca może więc korzystać z danej marki, jednak w zamian franczyzodawca otrzymuje stosowne, określone umową wynagrodzenie. Umowa franczyzy zawierana jest pomiędzy dwoma podmiotami zgodnie z zapisami Kodeksu Cywilnego. Stosuje się tutaj bowiem zasady zawierania umów określone właśnie w Kodeksie Cywilnym.
Franczyza staje się coraz bardziej popularnym sposobem na prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Franczyzobiorca co prawda zobowiązany jest do zapłaty wynagrodzenia na rzecz franczyzodawcy (lub nadania mu uprawnień do udziału w zyskach), jednak z drugiej strony zyskuje on niezbędną wiedzę na temat prowadzenia biznesu, a co ważniejsze sprawdzony i dobry pomysł na biznes. Przykładem franczyzy jest Sushi World, które oferuje swoim klientom posiłki głównie w formie take away, czyli na wynos. Franczyzobiorca uzyskuje logo, nazwę lokalu, pomoc w załatwieniu formalności, propozycję menu oraz pomoc w rozreklamowaniu restauracji. Franczyza jest doskonałym rozwiązaniem dla osób, które chcą spróbować swoich sił w biznesie, jednak boją się prowadzić działalność na własną rękę, nie mają na nią pomysłu bądź też brakuje im niezbędnych środków.
Franszyza – pojęcie ubezpieczeniowe
Franszyza jest pojęciem wywodzącym się z kategorii ubezpieczeń i jej też właśnie dotyczy. Jest to nic innego, jak udział własny w ubezpieczeniu osoby, która ubezpiecza swoje mienie. Ubezpieczający zatrzymuje więc część ryzyka po swojej stronie, resztę natomiast przenosi na ubezpieczalnię. Co ważne, udział własny dotyczy głównie drobnych szkód, które nie powodują wysokich kosztów naprawy. Zakres franszyzy określony jest zawsze w ogólnych warunkach ubezpieczenia, czyli niejako załączniku do umowy głównej. Wyróżniamy franszyzę integralną (wysokość kwoty szkody, do której ubezpieczyciel nie odpowiada) oraz redukcyjną (ubezpieczyciel potrąca daną kwotę z każdego wypłaconego odszkodowania). Franszyza jest korzystna zarówno dla ubezpieczyciela, jak i ubezpieczającego.
Ubezpieczający może skorzystać poprzez obniżenie składki, natomiast zysk ubezpieczyciela jest oczywisty – nie odpowiada on za drobne szkody, które mogą przydarzyć się na co dzień każdemu z nas. Nie zawsze jednak ubezpieczenie przewiduje franszyzę, na przykład w przypadku samochodu kupowanego na kredyt i ubezpieczenia do niego zakupionego. Brak franszyzy może być tutaj wymogiem banku.
Franczyza i franszyza to dwa zupełnie różne pojęcia, których nie należy ze sobą mylić. Przez drobną pomyłkę, tak zwaną literówkę, możemy nie dojść do porozumienia z drugą osobą. Należy również bardzo uważać na zapis słowa franczyza czy franszyza w umowach, gdyż zapisy dotyczące tych pojęć dotyczą czegoś zupełnie od siebie różnego i wywołują inne konsekwencje prawne.